پرسش :

لطفا این حدیث را شرح دهید. حضرت زهرا (علیها السّلام) خطاب به همسرش علی بن ابی طالب علیه السّلام فرمود: یا اَبا الحَسَن! اِنّی لَأستَحیی مِن اِلهی اَن اُکَلِّف نَفسَکَ ما لا تَقدِرُ عَلَیه؛ یا علی! من از پروردگارم شرم می کنم که از تو چیزی بخواهم که بر آن قادر نیستی. (1)

پاسخ :
شرح حدیث:
رفتار حضرت زهرا (علیها السّلام) با همسرش علی بن ابی طالب علیه السّلام در مسائل خانه و روابط دو جانبه الگوی اخلاق متعالی در خانواده است. آن بانو نمونه ای برجسته برای «همسرداری» و قناعت و ساختن در تنگناهای معیشتی زندگی است.
روزی علی بن ابی طالب علیه السّلام به همسرش گفت: فاطمه جان! غذایی داری تا بیاوری و از رنج گرسنگی خلاصی یابم؟
فاطمه (علیها السّلام ) پاسخ داد: به خدا قسم علی جان، دو روز است که در خانه غذای کافی نداریم، آنچه هم که بوده ایثار کرده ام و به شما و حسن و حسین داده ام و خودم چیزی نخورده ام.
حضرت فرمود: چرا نگفتی تا چیزی تهیه کنم؟
فاطمه (علیها السّلام ) پاسخ داد: از خدا خجالت می کشم درخواستی از تو کنم که توان انجامش را نداری.
آن گاه امام از خانه بیرون رفت. یک دینار قرض گرفت، ولی در راه به مقداد برخورد کرد که او هم چیزی نداشت. همان دینار را به مقداد داد.
این است رفتار ایثارگرانه و کریمانه ی خاندانی که با اخلاق والای خود الگوی فضیلت و درس آموز گذشت و سخاوتند.
پی نوشت:
1. مناقب ابن شهر آشوب، ج 2، ص 77
منبع: حکمت های فاطمی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از حضرت فاطمه علیها السّلام) ، جواد محدثی، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ سوم (1390)